İnşaat işlerinde donatı (demir), en önemli girdilerdendir. Bu nedenle; maliyet hesaplanırken göz ardı edilemeyeceği gibi, projede kullanılacak gerçek miktarın da doğru olarak belirlenmesi gerekmektedir. Ancak; proje üzerinden doğru metrajının çıkartılması iğne ile kuyu kazmak gibidir. Hem zor, hem de uzun süre almadığından genelde işi öğrensinler diye yeni mezun tekniker veya mühendislere yaptırılan bir iş haline gelmiş, getirilmiştir. Bu nedenle, hem zor, hem sıkıcı, hem de çok zaman harcandığından bıkkınlık veren bir iş olduğundan, genelde zorunlu olmadıkça hiç kimse bu metrajı yapmak istememekte, yapanlar da mecbur kalındığı için yapmaktadır.


PURSANTAJ ILE YAPILAN HATALAR

Demir pahalı işteki en önemli girdilerden bir olduğu bilindiği halde uygulamada pursantaj üzerinden ihtiyacın belirlenmesi firmalar ve sektör olumsuz sonuçlar doğurmaktadır. Birçok firmanın sözleşmelerinin tasfiye ve/veya feshedilmesindeki en büyük etken doğru metraj bilgilerine sahip olmadan ihaleleri kazanmalarında kaynaklandığı görülmektedir. Bu denli önemli bir iş kalemi olan demir metrajının neden ve hala pursantajla hesaplanmaya devam edilmektedir? Pursantaj üzerinden neden metraj hesabı çıkarılmamalıdır yazımıza buradan ulaşabilirsiniz.

STATIK PROJE FIRMALARININ ETKILERI

Demir metraj işini zorlaştıran nedenlerden ve önemli olan unsurlardan biri de statik proje firmaları hazırlamış oldukları projeler üzerine genelde donatının adet ve boy bilgilerini yazmamalarından kaynaklanmaktadır. Bunun başlıca nedeni, olası bir sorunla karşılaşıldığında, proje firması olarak hukuki sorumluluğu üzerlerine almak istememelerindendir. Özellikle kamu ihalelerine katılan ve her ay 3-4 ihaleye hazırlanan firmalarda, zaten zor olan demir metraj işinde bir de her bir donatının adet ve boy bilgisi eksikliklerinin teker teker hesaplanması metraj işinin yapılamaz hale gelmesine neden olmaktadır.

PROJE BÜYÜKLÜKLERI VE STATIK ANALIZ PROGRAMLARI ETKILERI

Projeler büyüdükçe ve ihale hazırlık süreleri kısaldıkça donatı metrajının hesaplanması işini artık hiç kimse yapmamakta, birkaç kolon, perde, kiriş ve döşemenin demir metrajına bakarak işin geneline yönelik bir pursantaj belirleyerek ihtiyaç demir miktarı için ön görüde bulunmaktadırlar. İdareler, proje firmalarının statik analiz programların vermiş olduğu sonuçlara itibar etmek zorunda bırakılmıştır. Statik analiz programları her ne kadar başarılı yazılımlar olsa da statik analiz programlarının metraj yazılımları olmadığı unutulmamalıdır. Bu nedenle; bu programların verilerine itibar edilerek metraj kabulü yapmak hem yanlış hem de sakıncalıdır.

Piyasada mevcut olan statik analiz programlarının vermiş olduğu itibari metraj bilgileri %10 - %35 arasında yanlıştır. Özellikle eğik, ışınsal ve dairesel akslı yapılarda ve kesitten tarif edilen imalatlar (parapet, hatıl, vb..) çirozlar ile kolon, perde ve kiriş etriyelerindeki adet hesaplamalarındaki hatalı bilgileri olduğunu birkaç dakikalık bir incelemenin sonucunda herkesin görmesi mümkündür. Çünkü; metraj hesabının çok daha farklı bir yöntemle yapıldığı göz önünde bulundurulmalıdır. Piyasadaki yerli statik analiz yazılımları, amacı olan analizleri gayet başarılı şekilde yapmaktadırlar. Ancak; bu programların amacının metraj bilgisini vermek olmadığı hususu dikkate alındığında bu hataların nedeni daha iyi anlaşılacaktır.

İNSAN FAKTÖRÜ

Donatı metrajının çıkarılmasına başlandığından bir süre sonra tekrar edilen işlemlerden dolayı insanda dikkat dağınıklığı, sürekli tekrarlanan işlemlerden dolayı da hata riski artmaktadır. Yukarıda anlatılan her detay firmalar için kayıplar doğurmaya başlarken bu makas proje büyüklüğüne göre daha da açılmakta ve çok daha büyük hatalara, yanlışlıklara ve zararlara neden olmaktadır.

METRAJ HATASI DOĞDUĞUNDA NEDEN MÜHENDIS SUÇLANMAMALI?

Metraj işinde çalışan personel suçlanamaz. İnsan doğası gereği algı ve dikkat dağınıklığına çok açıktır. Bu nedenle, %100 doğru metraj sonucu almak neredeyse imkânsızdır. Hatta şöyle bir örnek verecek olursak, donatı metrajı çıkarılan bir paftayı, o metrajı çıkaran mühendise 6 ay sonra verseniz görürsünüz ki çok daha farklı bir sonuçla karşı karşıya kalacaksınız. Burada vurgulamak istediğimiz husus metrajı çıkaranların hatası olmadığı, hataya neden olan unsurun donatı metrajının çıkarılmasındaki zorluklardan kaynaklandığıdır. Aynı proje için yeterli mesleki bilgi ve tecrübeye sahip çok sayıda kişinin hazırlayacağı metrajlarında birbirinden farklı olduğu tecrübe ile sabittir. Bu nedenle; hatalı çıkacağı baştan kabullenilen bir sonuç için teker teker hesaplama yapmak yerine pursantaj ile değer belirlemeye devam edilmektedir.

Pursantaj hesabı çoğunlukla ihale öncesi ve işin başında kullanılmakta, asıl sıkıntı ise inşaatın devamında yaşanmaktadır. İşler ilerledikçe gerçek donatı ihtiyacına bağlı olarak imalat, ihzarat, nakit akış ve sipariş programlarının oluşturulması ve planlamanın yapılabilmesi, donatı kesim planlarının oluşturulması veya hazır donatı siparişlerinin verilebilmesi için sil baştan doğru metrajı elde edebilmek amacıyla çalışmalar yapılmaktadır.

ÇÖZÜMÜ NEREDE ARAMALIYIZ?

Gelişen teknolojinin sunduğu olanaklar ile inşaat sektörüne yönelik çok sayıda yazılım kullanıma açılmıştır. Firmaların son dönemde maliyetlerini düşürmek ya da kontrol altına almak amacıyla satın aldığı yazılım lisansları, hız, verim ve karlılık açısından yüksek kazanç olanakları sunmaktadır. Bu doğrultuda sektörde kullanımı yaygınlaşan Com Platinum, donatı metrajlarına yönelik geliştirilen İLK ve TEK profesyonel yazılım çözümüdür. DWG formatındaki statik projeleri otomatik olarak tarayan Com Platinum, metraj hesabı ile birlikte yeşil defter ve keşif özetlerini de otomatik olarak oluşturur. Donatı sipariş ve kesim listelerini de eş zamanlı olarak hazırlayan Com Platinum, donatı paftalarında donatı adet ve uzunluk bilgileri olmasa bile %100 başarı sağlar.

YAPAY ZEKA VE MÜHENDISLIK

Com Platinum, içerisinde bulunan yapay zeka ve mühendislik ile statik projelere mühendis gözüyle bakar. TS500 ve Deprem Yönetmeliği’ni de gerekli olduğu zaman devreye sokabilen Com Platinum, donatı paftalarında adet ve uzunluk bilgileri olsa dahi tekrar kontrol eder ve yanlış yazılmış bilgileri kullanıcısına gösterir. Kullanıcının talebi doğrultusunda paftadaki yanlışları düzelten Com Platinum, donatı metraj hesabını kökten çözen profesyonel bir yazılım çözümüdür.

VERI TABANI VE RAPOR FORMATLARI

Com Platinum, çıkarılan tüm metraj hesabını profesyonel veri tabanlarında sakalar. İçerisinde bulunan yapı ağacı ile her şantiye ya da birbirinden ayrı dosyalarda saklanır. Ayrıca Com Platinum, donatı raporları için ülkemizde kabul görmüş rapor formatlarını kullanır. Excel ya da PDF aktarma özellikleri ile bitirilen metraj hesabı anında raporlanır ve excel ya da PDF’e aktarılabilir.

COM METRAJ YAZILIMLARI ŞANTIYELERI

Com Metraj Yazılımları, ülkemizde yapılmış ve yapımı devam eden birçok şantiyede aktif olarak görev almaktadır. Cumhurbaşkanlığı Sarayı’ndan entegre sağlık kampüslerine, ceza evleri projelerinden toplu konutlara, spor komplekslerinden camii projelerine kadar birçok projede metraj hesabını noktalamıştır. Yalnızca 2016 yılı içerisinde 15.000.000 m2’nin üzerinde metraj hesabını bitirmiş olup yeni şantiyelerde görevini yapmaya devam etmektedir.