Borneo'daki bir orangutan ilk kez et yerken görüldü. Daha önce vejetaryen olduğu sanılan orangutanın iki türünün de et yediği biliniyor artık.




Bazı orangutanların gizli davranışlar sergilediği biliniyor. Borneo ormanlarında bir erkek orangutanı takip etmeye çalışan araştırma ekibi bunu kendi gözleriyle gördü.
Ekip, orangutanın varlığını etrafına duyurmak için çıkardığı bağrışma seslerini takip ederek yerini tespit etmişti. Ancak ona yaklaşınca insana alışkın olmadığını anladılar. İngiltere'deki Cambridge Üniversitesi'nden Benjamin Buckley orangutanın saldırgan davranışlar sergilediğini ve ağaçları sallayıp etrafına dallar fırlattığını, sonra da kendilerinden kaçtığını belirtiyor.

Sonunda sakinleşen orangutanın bir ağaçta oturup bir şeyler kemirmeye başladığı ve ne yediğini görmeye çalışan gözlemcilere sürekli sırtını döndüğü görülüyor.
Orangutanı net göreceği bir köşe bulduğunu söyleyen Buckley, "Elinde bir sincap olduğunu ve dişleriyle onu parçaladığını gördüm; çiğnerken çıkardığı kıtır kıtır sesleri duyuyordum" diyor.

Bunlar araştırmacıları şaşırtan görüntülerdi; çünkü Borneo orangutanlarının sadece bitkilerle beslendiği sanılıyordu. Asıl besin kaynaklarını meyvelerin oluşturduğu, ama zaman zaman yaprak, çiçek, ağaç kabuğu ve küçük böcekler yedikleri biliniyordu.
Ekip av amaçlı herhangi bir kovalamaca ya da taze kan görmemişti. Sincabın orangutanın eline geçmeden önce ölmüş olduğu kanısına vardılar.

Primates dergisinde bu bulguları yayımlanan araştırmacılar, orangutanın sincabın iç organlarını bıraktığını, ama kemik, tüy ve kuyruğu da dahil diğer her yerini çiğneyip yuttuğunu belirtiyor.
2003'ten bu yana Borneo orangutanlarının yaşamı gözlemleniyor. Bu orangutanlar ilk kez et yerken görüldü.

Ancak bu bulgulara rağmen bilim insanları etin orangutanın temel besin maddeleri arasında yer almadığını düşünüyor. "Büyük bir yetişkin erkek orangutanın sincap gibi kıvrak bir hayvanı kovalayıp yakalama becerisine sahip olması pek de olası değil" diyor Buckley.



Orangutanın ölü sincaptan yararlanma fırsatını değerlendirdiği, meyvenin bol olduğu böyle bir dönemde bu yola başvurmayacağı düşünülüyor.
Orangutanın Sumatra adasında yaşayan diğer türünün ise arada bir et yediği biliniyor. Araştırmacılar 1999'dan bu yana bu orangutanların yavaş ve küçük maymunları avlayarak yemesine beş kez tanık oldu. Fakat bu yola sadece meyvenin kıt olduğu dönemlerde başvuruyorlardı. Ancak Borneo'da böyle bir durum söz konusu değildi.

Sumatra'daki orangutanların et yediğini gözleyen ekipte yer alan Durham Üniversitesi'nden Adriano Lameira, tıpkı insanlar gibi vahşi orangutanların da kendi besin tercihlerinde bulunduklarını belirtiyor.

"Bu tür bireysel tercihler kuşaklar boyunca aktarılabileceği gibi aynı kuşak içinde de yaygın hale gelerek farklı beslenme kültürleri oluşturabilir" diyor Lameira.

Orangutanlar ve insanlar 12 milyon yıl öncesine dayanan ortak bir atadan geliyor. Orangutanların iki türünün de et yiyor olması bu ortak atanın da arada bir et yediğini gösteriyor.
"Bu araştırma, insan soyundan gelenlerin ilk beslenme kültürünün ne tür 'malzemeler' içerdiğine dair bilgimizi bir adım daha ileri taşıyor" diyor Lameira.

Bu makalenin İngilizce aslını BBC Earth'te okuyabilirsiniz.

BBC Türkçe